Savaşlar, sonuçlarından bağımsız olarak toplumsal yaşamı derinden etkiler. Fakat belki de
ironik olarak acının, kederin ve kayıpların yanında muğlak da olsa yeni toplumsal tasarılara ve
icraatlara da zemin hazırlar.
Eyal Ginio Osmanlı Yenilgi Kültürü kitabında, savaş kaybeden bir toplumun ürettiği kültürle
meşgul oluyor, bir “yenilgi kültürü” tahliline girişiyor. Osmanlı’nın Balkan Savaşları deneyimi
üzerinden toplumsal hayatın çok çeşitli yönlerini, savaştaki bir imparatorluğun ürettiği
yanıtları (intikam, diriliş, yenilenme çağrıları, iktisadi gelişme, gelecek nesillerden beklentiler)
ve bunların politik çıktılarını inceliyor. Osmanlı’nın yenilgi literatürünü, cemiyetlerin
icraatlarını, İttihat ve Terakki politikalarını savaş atmosferi içerisinde konumlandırıyor.
Osmanlı Yenilgi Kültürü, Balkan Savaşları’na odaklanıp savaş atmosferinde bir toplumun
deneyimlerine ve yarattığı kültüre derinlemesine bir bakış vaat ediyor.
“Balkan Savaşları’ndaki dramatik mağlubiyet deneyimi, Osmanlı subay, yazar, şairleri ile
erkeği kadını sivil insanların yalnızca askerî yenilgi konusunu değil, intikamı ve dirilişi
gerçekleştirmenin farklı yollarını nasıl tahayyül ettiğini eşsiz biçimde sunar. Onların hem askerî
bozgun hem de muhtemel gelecek tasvirleri ‘Osmanlı yenilgi kültürü’ diye ifade ettiğim şeyin
kamusal alana hâkim olabildiğine ve savaş sonrası kamusal tartışmayı etkileyebildiğine dair
sağlam kanıtlar sunar.”
EYAL GINIO