Ahmet Yeşilyurt, Osmanlı topraklarında çok daha önce görülmeye başlamış
olsa da özellikle Tanzimat dönemiyle birlikte gittikçe daha da yaygınlaşan
“kumar”ı ve para için oyun oynama alışkanlıklarını çeşitli yönleriyle ele
alıyor: Bugün “kumarhane” olarak değerlendirdiğimiz yerlerin oluşum
süreci nasıldı? Devletin “kumarla mücadele” kapsamında aldığı tedbirler,
yaptığı düzenlemeler nelerdi? Kumar tutkunlarının her koşulda oynamaya
devam etmek için buldukları çözümler nelerdi, yakalanmamak için neler
yapıyorlardı? Tanzimat sonrasına kadar Osmanlı topraklarına yabancı olan
modern anlamdaki kumarhaneler, Osmanlı ve Cumhuriyet basınında,
kitaplarda, dergilerde nasıl yer alıyorlardı?
Kapsamlı bir arşiv araştırmasına dayanan, kumarın ve oyunların ne
şekilde evrildiğini Osmanlı ve erken Cumhuriyet devri açısından belgeler
üzerinden kronolojik denilebilecek şekilde ortaya koyan çalışma “talihe zar
atanları”, kumar masalarında bütün varlıklarını yitirseler de oynamaktan
vazgeçmeyenleri, kumar yüzünden işlenen cinayetleri, yürütülen takibatları,
kumar düşkünü devlet görevlilerini, resmî ve gayriresmî kumar salonlarını,
“bitirimhaneleri” ve bunlara yönelik tepkileri gözler önüne seriyor.
Tanzimat’tan Erken Cumhuriyet’e Kumar, “Kâr etmek isterseniz hiç oyun
oynamayın, muhakkak kârlı çıkarsınız” sözünün de ortaya çıktığı trajikomik
durumları, gerek devletin gerek kumarbazların tutumlarını düşündürücü
olduğu kadar yer yer eğlenceli boyutlarıyla da ortaya seren bir çalışma.